Nëse reforma në drejtësi deri më sot është menduar se ka qënë vetëm një shqetësim i politikës, një tjetër problem që ka dalë është fatura e financiare e lartë, që do t’i rëndojë buxhetit të shtetit.
Burime konfidenciale për Vizion Plus nga Komisioni i Posaçëm i Reformës në Drejtësi, thonë se kanë nisur zyrtarisht në fund të qershorit në Ministrinë e Financave, kërkesën për trajtimin financiar të prokurorëve dhe gjykatësve, që do të ushtrojnë funksionin pas hyrjes në fuqi të reformës.
Vizion Plus ka arritur të sigurojë korrespodencën e plotë mes këtyre dy dikastereve, ku në një raport konfidencial, Ministria e Financave thekson se është në vështirësi të mëdha për të gjetur paratë për pagat e magjistratëve.
Financat kanë bërë llogaritë për paratë që duhet të japë shteti dhe në fund ka dalë një faturë e papërballueshme.
“Vetëm për rrogat dhe sigurimet shoqërore të 985 anëtarëve të institucioneve te drejtësisë, fondi vjetor që duhet të derdhë buxheti i shtetit është 45 milion dollarë. Nga llogaritë e bëra rezulton se paga mesatare e një gjyqtari apo prokurori me sistemin e ri shkon në 3 milion e 300 mijë lek të vjetra”.
Referuar këtyre të dhënave mbi pagën mujore të çdo magjistrati, të propozuar si më lart, rezulton se fondi i nevojshëm për paga dhe sigurimet e detyrueshme shkon në 4.5 miliardë lekë në vit, nga 1.8 miliardë që është aktualisht, ndërsa paga mesatare shkon nga 138 000 lekë/muaj në 330 000 lekë në muaj, pa përfshirë shtesën e pagës për vjetërsi.
Kjo faturë rrezikon që të rritet çdo vit, për shkak të shtesës së lartë që ekspertët e Euralius kanë kërkuar për vjetërsinë në punë të punonjësve.
Ministria e Financave është vënë në alarm pasi vjetërsia për vitet e shërbimit rrezikon të shkojë deri në 75% të pagës bruto, ose nëse përkthehet në vlerë monetare, një magjistrat që i afrohet viteve të fundit të punës, rroga i rritet për shkak të vjetërsisë me 2 milion e 470 mijë lekë të vjetra të tjera.
“Sjellim në vëmendje se nëse aplikohet skema e propozuar e shtesës së pagës për vjetërsi, kjo shtesë shkon në mbi 85 00 lekë/muaj dhe paga bruto mujore mund të shkojë maksimalisht edhe mbi 500 000 lekë në muaj, vlerë e cila është 2 herë më e lartë se paga aktuale më e lartë në Republikën e Shqipërisë”.
Çdo vit fatura në buxhetin e shtetit llogaritet të rritet me 4 deri në 5 milion dollarë. Por trajtimi financiar nuk mbaron me kaq. Shteti shqiptar duhet të paguajë shpërblim shtesë për sigurimin e detyrueshëm të jetës dhe pronës për magjistratin dhe familjen e tij në masën 400 euro çdo vit.
Nëse bëhet krahasimi me institucione të tjera, paratë që do të dalin për afro 1000 magjistratët nga buxheti i shtetit shkojnë afërsisht me të njëjtin fond që paguhet për të gjithë aparatin e ministrisë së mbrojtjes bashkë me forcat e armatosura, numri i punonjësve të të cilës është mbi 8800.
Ministria e Brendshme dhe ajo e arsimit e kanë fondin për paga më të lartë për shkak të numrit të madh të punonjësve. Për 12 mijë punonjësit e ministrisë së brendshme buxheti jep afro 120 milion dollarë, ndërsa për 31 mijë arsimtarët jepen 210 milion./VizionPlus
Ministria e Financave: Të rishikohet fatura
Përveç faturës së lartë për pagat dhe sigurimet, Ministria e Financave është përballur edhe me një tjetër kosto e cila nuk mund të llogaritet.
Ligji për statusin e gjyqtarëve dhe prokurorëve jep benefite si kredi të buta, trajtim për pensionet dhe shpërblime vjetore për magjistratët, të cilave nuk mund t’u bëhet një llogari e saktë.
Vetëm te pagat, prokurori dhe gjyqtari përfiton 8 ditë shtesë pune, po ashtu transferimi i përkohshëm i tij shton koston financiare me 1 milion e 300 mijë lek në muaj, ndërsa njëherë në vit 85 më të mirët shpërblehen me një pagë të 13-të.
Në komentet e ministrisë së Financave thuhet:
“Projekti përcjell kosto shtesë financiare në buxhetin e shtetit, kosto të cilat nuk janë parashikuar të mbulohen nga burimet aktuale buxhetore. përllogaritja e kostos totale të këtij projekti, nuk mund të vlerësohet tërësisht nga ana jonë, pasi për të realizuar përllogaritjet e nevojshme kërkohet një informacion më i detajuar në lidhje me numrin e personelit civil gjyqësor të grupuar sipas klasifikimeve të paraqitura në këtë projektligj dhe me strukturën e menduar të pagës për çdo klasifikim”.
Pamundësitë financiare kanë bërë që Ministria e Financave të çojë për rishikim dhe njëherë nivelin e propozuar të pagave nga ekspertët ndërkombëtarë.
Në tabelën e niveleve që ajo ka çuar për të marrë mendim kostoja totale në buxhet shkon në 28 milion dollarë, ndërsa paga mesatare zbret në 2 milion e 300 mijë lek.
Megjithatë, në fund të raportit ajo shprehet se nuk e ka të mundur të bëjë buxhetin për disa vende, të cilat nuk është vendosur ende numri në strukturat e tyre si dhe për pjesën e parave që do të duhet të jepen për riorganizimin e këtyre strukturave./Vizion Plus